• Título:  ASPECTOS MEDICO-LEGAIS E CRIMINOLÓXICOS DA VIOLENCIA DE XÉNERO
• Autor:  Domínguez Fernández, Mercedes
• Universidad:  Universidad de Santiago de Compostela
• Departamento:  Escuela de Doctorado Internacional en Ciencias de la Salud de la Universidad de Santiago de Compostela
• Fecha de Lectura:  15/11/2018
• Programa de doctorado:  Programa de Doctorado en Avances y Nuevas Estrategias en Ciencias Forenses por la Universidad de Santiago de Compostela
• Dirección: 
  • Rodríguez Calvo, Mª Sol (DIRECTOR)
  • Vázquez-Portomeñe Seijas, Fernando Antonio (CODIRECTOR)
• Tribunal: 
  • CASTELLANO ARROYO, MARÍA (PRESIDENTE)
  • Guinarte Cabada, Gumersindo (SECRETARIO)
  • BUGARÍN GONZÁLEZ, ROSENDO (VOCAL)
• Descriptores: 
  • MEDICINA FORENSE
• Localización:  BIBLIOTECA XERAL USC
• 428715_1155508.pdf
• Resumen:
  A violencia de xénero constitúe un importante problema de saúde pública cun gran impacto sociofamiliar, económico e xurídico. O obxectivo da presente investigación foi ampliar o coñecemento da violencia de xénero dende unha perspectiva medicolegal e criminolóxica. En concreto, pretendeuse examinar as características ociodemográficas, determinar as diversas formas de abuso e o seu contexto, así como analizar a actitude das vítimas no proceso xudicial. Realizouse unha revisión de 580 expedientes clasificados como violencia de xénero pola Fiscalía de Área de Santiago de Compostela, con sentencia firme, entre o ano 2005 e 2012. Comprobouse que se trata dun problema heteroxéneo, destacando diversas características individuais, familiares e sociais, como o predominio de mulleres e homes de nacionalidade española, en idade reprodutiva, con traballo remunerado e nivel socioeconómico baixo. Sete de cada dez mulleres tiñan fillos e frecuentemente convivían co presunto agresor. O número de estranxeiros foi salientable, asociándose a relacións inestables e episodios mais graves. O consumo de alcohol no momento dos feitos relacionase con parellas estables, de maior idade, con relacións violentas de longa duración. A forma principal de maltrato foi a combinación de abuso físico e psicolóxico, cunha media de 6 anos de duración. Os mecanismos de abuso físico mais comúns foron os empuxóns e agarres, e os de abuso psicolóxico consistiron maioritariamente en ameazas, insultos e humillacións. O maltrato tivo lugar na maioría de casos no domicilio, en presenza de terceiras persoas. A metade das mulleres sufriron múltiples lesións físicas de baixa gravidade, sobre todo contusións e hematomas localizados nos membros superiores ou na cara. O 50% das mulleres precisaron atención sanitaria, realizándose partes de lesións no 35% destes casos e informes de primeira asistencia no 70%. A calidade destes documentos foi baixa, con apartados que se cubriron nunha baixa porcentaxe. En 2/3 dos casos revisados a sentencia foi condenatoria, sendo o maltrato ocasional o delito mais prevalente, seguido dos delitos de maltrato habitual ou ameazas. En poucos casos se consideraron circunstancias odificadoras da responsabilidade criminal, sendo a mais común a agravante de reincidencia. Constatouse que diversos factores como a presenza de varios mecanismos lesivos, a gravidade das lesións e a existencia de probas documentais se asocian á condena do agresor. En oito de cada dez casos a muller decidiu denunciar os feitos e no 87% testificou no xuízo. A porcentaxe de mulleres que retiraron a denuncia ou modificaron o seu testemuño foi inferior ao 10% e cerca do 15% exerceron o seu dereito a non declarar. A actitude das vítimas á hora de denunciar vese condicionada por determinadas circunstancias sociodemográficas. A convivencia con familiares ou fillos e contar con apoio inflúen positivamente, mentres que relacións breves e o consumo de sustancias no momento dos feitos relaciónanse con que a muller decida desentenderse do proceso penal. Así mesmo, a súa negativa a declarar inflúe, de maneira significativa, na decisión final do órgano xudicial.